Recht uit het hart

Op deze pagina vertel ik verhalen over het maken van een schilderij, over plantenweetjes en over andere wetenswaardigheden over de natuur die mij inspireren.

Herderstasje – Capsella bursa-pastoris

Bijnamen: Lepeltjesdief, Bloedkruid, Moederstasje, Eendenpootjes.

Herderstasjes komen op de hele wereld voor. Het is de meest verspreide plant van onze aarde.

De meeste mensen kunnen maar weinig planten op naam brengen, laat staan op waarde schatten. We zijn niet alleen soorten blind maar ook planten blind. Dit betekent dat we planten niet eens zien of waarderen als levende wezens. Mensen vragen vaak naar het nut van de plant. Herderstasjes waren vroeger volop in gebruik maar inmiddels niet meer. Maar, hebben planten enkel waarde als ze functioneel zijn voor de mens? Gelukkig wordt er in veel landen nagedacht over het recht van de natuur. De basisrechten die voor mensen gelden zouden ook voor de natuur moeten gelden. Het voortbestaan van onze soort is afhankelijk van een gezond eco systeem, dat voor een groot deel uit planten bestaat. Het Herderstasje is een klein maar onlosmakelijk onderdeel van ons wereldwijde eco systeem.

Als één van de meest algemene planten op aarde vertegenwoordigen hun hartvormige vruchtjes het warme hart wat we alle planten zouden moeten toedragen.

Tekst van Nienke Beets uit de Flora Batava.

In het Zaans Museum is van 1 juni tot 26 september de expositie ‘Stoep onder de loep’ te zien. Tijdens de expositie worden stoepplantjes getoond van de oude plaatjes van de Verkades albums samen met hedendaagse portretten van die planten, geschilderd door botanisch kunstenaars van de VBKN. Mijn Herderstasje zal daar in het derde deel van de expositie ook hangen.

Ode aan mijn tuin

Er zijn weken dat ik niet aan het schilderen kom. Een schilderij begint altijd met inspiratie, aangeraakt worden door een plant of een onderwerp er omheen. Ik bedenk zelden vooraf, hoe een schilderij eruit moet komen te zien. Ik ben niet iemand die eindeloos schuift met tekeningetjes op transparant papier. Vaak ontstaat bij mij een schilderij, terwijl ik eraan werk. Mijn hart is m’n raadgever.

Soms is het één afgevallen eikenblaadje met ontblote nerven in een bos met ontelbare afgevallen eikenblaadjes dat mijn aandacht trekt. Soms is het de lichtval of het jaargetijde of gewoon een geblesseerde vinger in het voorjaar. Het moment waarop de natuur losbarst. Dat kan allemaal bepalend zijn voor het schilderij dat ik maak.

Die geblesseerde vinger zorgde voor het ontstaan van de Ode aan mijn Tuin. Ik begon de cirkel met het Sneeuwklokje, een ode aan mijn overleden moeder. Daarna liep ik steeds de tuin in om een nieuwe bloem, vrucht of blad te vinden die ik erbij kon schilderen. Zo kon ik ondanks mijn geblesseerde vinger toch blijven oefenen. De tekeningetjes zette ik over op een transparant papier, waarna ik met behulp van de lichtbak de tekening positioneerde op de cirkel. Onbewust ontstond er een cirkel met de vier seizoenen. Een Ode aan het leven en de vergankelijkheid ervan.

Wilde Planten

In mijn schilderij van de Wilde Planten was ik begonnen aan de gele morgenster. De plant staat bij ons op de dijk. Gelukkig maar want zo kon ik het kortlevende bloemetje toch vereeuwigen. Of toch niet? Onder het tandenpoetsen zag ik dat het talud van de dijk gemaaid werd. Ik trok een sprintje op mijn fiets naar de dijk waar ik nog net op tijd twee bloemetjes voor de grasmaaier kon weggrissen. Het leven van een botanisch kunstenaar gaat niet altijd over rozen.Live schilderen, levensecht schilderen

Het tekenen en schilderen van een plant is best wel een uitdaging. Ik schilder nooit een plant na van een foto, maar gebruik altijd de werkelijke plant. De ene keer is het een plant die ik in een potje zet, een andere keer een geplukt exemplaar. In het laatste geval is het handig om te testen of de plant de switch naar een vaasje aan kan. Zeldzame planten pluk ik nooit.
Maar, planten veranderen ook als ze in een warmere ruimte komen. Ineens komt dan een knop tot bloei of een bloem krijgt een nieuw stadium. Een goede vlotte, heldere tekening maken is dus belangrijk. Een foto ervan maken ook, om even terug te kunnen kijken hoe de plant er in het begin uitzag. Na het tekenen maak ik meteen kleurproeven. Hierop leg ik de verschillende kleuren vast. Zo heb ik houvast om aan het echte schilderij te beginnen. De plant bewaar ik in een koele, donkere ruimte of in de koelkast in een afgesloten bakje.

Live schilderen, levensecht schilderen

Het tekenen en schilderen van een plant is best wel een uitdaging. Ik schilder nooit een plant na van een foto, maar gebruik altijd de werkelijke plant. De ene keer is het een plant die ik in een potje zet, een andere keer een geplukt exemplaar. In het laatste geval is het handig om te testen of de plant de switch naar een vaasje aan kan. Zeldzame planten pluk ik nooit.

Maar, planten veranderen ook als ze in een warmere ruimte komen. Ineens komt dan een knop tot bloei of een bloem krijgt een nieuw stadium. Een goede vlotte, heldere tekening maken is dus belangrijk. Een foto ervan maken ook, om even terug te kunnen kijken hoe de plant er in het begin uitzag. Na het tekenen maak ik meteen kleurproeven. Hierop leg ik de verschillende kleuren vast. Zo heb ik houvast om aan het echte schilderij te beginnen. De plant bewaar ik in een koele, donkere ruimte of in de koelkast in een afgesloten bakje.